Genetik ve çevresel faktörler etkili
Beslenmede gluten nedeniyle buğday ve buğday ürünlerine yer verilmediği takdirde hastalık görülmez. Pirinç ve mısır bu hastaların tüketebileceği tahıl grubu besinlerdir.
Anne sütünün uzun süre verilmesi, anne sütü verilirken ek gıdalara başlanması yararlıdır. Viral enfeksiyonlar, sigara, gıda katkı maddeleri gibi çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında olumsuz yönde etkili oldukları düşünülmektedir.
Çölyak hastalığının kliniği oldukça farklı olabilir
Çoğu hastada tipik belirtiler mevcut değildir. Anemi, yorgunluk, gaz ve karında şişkinlik, rahatsızlık, kemik erimesi, infertilite artık daha sık görülür. Çölyak hastalığının tanısı için özel kan tetkikleri yapılır. Bunlarda pozitiflik varsa oniki parmak bağırsağından biyopsi alınıp değerlendirilir. Biyopside çölyak hastalığı ile uyumlu değişiklikler saptandığında tanı konulur. Uzun süre tanı almayıp tedavi olmayan çölyak hastalığının yol açtığı diğer problemler otoimmün hastalıklar, kemik erimesi, bağırsak lenfomasıdır.
Çölyak hastalığında diyet önemli
Hasta kişinin gluten almaması, eksik olan vitaminlerin verilmesi sağlanır. Glutensiz diyet buğday, çavdar, arpa ve yulaf içeren tüm gıdaların tüketilmemesidir. Mısır, patates, pirinç, soya ununda gluten bulunmaz. Diyete uyulması ile yaşam kalitesi ve şikayetleri düzelir. Bu diyet ömür boyu sürmelidir. Birinci derece akrabalarında çölyak olan, açıklanamayan ishal, şişkinlik, gaz şikayetleri, açıklanmayan demir eksikliği anemisi ,vitamin E veya K eksikliği, osteoporoz, hipokalsemi, açıklanamayan karaciğer testlerinde bozukluk olan kişilerde çölyak testleri yapılmalıdır.
Uzm. Dr. Özgür Ecemiş - Uzm. Dr. Ömer Faruk Yolcu
Gastroenteroloji
